Column Theo van Mierlo
De Monumentenraad weet raad! Bij ons kwam de vraag binnen over de gevelsteen die zich bevindt in het pand Buiten Nieuwstraat 23, enkele jaren geleden fraai gerestaureerd door Stichting Stadsherstel Kampen.
Op de steen lezen we de tekst S’MENSCHEN LEVEN IN DESZ TIT IS GESTADIG NIET DAN STRIDT – vrij vertaald: ’s mens leven is in deze tijd één grote strijd’ – én het jaartal 1624. De vraag was of dit jaartal wellicht naar een bijzonder moment in de Kamper geschiedenis verwijst. U begrijpt dat de secretaris van de Monumentenraad de vraag bij mij neerlegde. Het aardige is, dat ik zelf nooit zo had nagedacht over de vraag of de tekst op de steen én het jaartal mogelijk een (diepere) relatie hadden. En hoewel niet met zekerheid te zeggen, is deze er misschien toch wel.
Vanaf het najaar 1623 was Kampen opnieuw in de greep van een pestepidemie, die zeker tot en met 1627 doorzette. Of we de tekst ook daadwérkelijk in de context van de pestepidemie mogen plaatsen blijft natuurlijk onzeker, maar ondenkbaar is dit niet gezien de strekking er van. De gevelsteen bevond zich in de gevel van het pand dat voor de bouw van het huidige pand eind jaren dertig van de 20ste eeuw, op deze plek stond. Je mag er van uitgaan dat de steen historisch bij dit pand hoort. Of de bewoners van het pand rond 1624 mogelijk ook getroffen zijn door de pestepidemie blijft voorlopig onduidelijk, maar is zeker het onderzoeken waard.
De Monumentenraad adviseert gevraagd en ongevraagd burgemeester en wethouders betreffende het erfgoed(beleid) in de gemeente Kampen. Sinds 2017 ben ik vanwege mijn kennis over de historie van Kampen, adviseur van dit onafhankelijke adviesorgaan. De laatste jaren verbreedt de Monumentenraad zijn werkveld en zet zich in op een grotere binding met (betrokken) inwoners van onze gemeente. Eén van de mogelijkheden daartoe in deze tijd, is natuurlijk onze website waarop informatie over de werkzaamheden van de Monumentenraad gedeeld wordt. Deze was toe aan vernieuwing. We hopen als adviesraad dat met de lancering van de nieuwe site de burger van Kampen ons nóg beter weet te vinden! Niet dat dit in het verleden helemaal niet gebeurde, maar het bleef beperkt; soms met vragen die misschien niet direct verband houden met de werkzaamheden van de Monumentenraad, maar wel interessant zijn.
Kortom, een vraag die geen directe relatie heeft met het werk van de Monumentenraad, maar ons wel aan het denken zet. En de informatie die met de vraagsteller gedeeld kon worden, maakt dat ook via deze indirecte manier de Monumentenraad en zijn werk tóch aandacht krijgt, hoe bescheiden ook!
Theo van Mierlo, maart 2021
adviseur Erfgoedraad Kampen.